Trong bối cảnh công nghiệp và đô thị hóa phát triển nhanh chóng, vấn đề xử lý nước thải ngày càng trở nên cấp thiết. Trong số các giải pháp hiện đại, hóa chất keo tụ tạo bông nổi lên như một phương pháp hiệu quả giúp loại bỏ cặn bẩn, cải thiện chất lượng nước trước khi đưa vào các công đoạn xử lý sinh học. Hãy cùng Green phân tích chi tiết về vấn đề này trong bài viết dưới đây.

Quá trình keo tụ tạo bông là gì
Để hiểu rõ vai trò của hóa chất keo tụ tạo bông, trước tiên chúng ta cần nắm vững bản chất của quá trình này. Keo tụ tạo bông là một bước xử lý hóa lý quan trọng, thường được áp dụng trước các công đoạn sinh học hoặc lọc tinh nhằm giảm tải cho hệ thống phía sau.
Quá trình keo tụ
Quá trình keo tụ là giai đoạn đầu tiên. Trong đó các hóa chất keo tụ được thêm vào nước thải nhằm trung hòa điện tích của các hạt cặn lơ lửng. Bình thường, các hạt keo trong nước thải có cùng điện tích, khiến chúng đẩy nhau và khó lắng. Nhờ hóa chất keo tụ, lớp điện tích bị phá vỡ, tạo điều kiện để các hạt nhỏ kết dính lại.
Quá trình tạo bông
Sau khi keo tụ, giai đoạn tạo bông bắt đầu. Lúc này, các hạt đã được trung hòa sẽ kết hợp với nhau thành cụm hạt lớn hơn, gọi là bông cặn. Các bông cặn này đủ nặng để dễ dàng lắng xuống đáy bể hoặc tách ra bằng các thiết bị lọc. Quá trình này giúp loại bỏ phần lớn cặn lơ lửng, giảm độ màu, độ đục và hàm lượng chất ô nhiễm trong nước.
Như vậy, có thể thấy rằng hai giai đoạn keo tụ và tạo bông luôn song hành và hỗ trợ lẫn nhau. Nếu thiếu một trong hai, hiệu quả xử lý sẽ không cao. Đây cũng là lý do tại sao hóa chất keo tụ tạo bông được coi là công cụ đắc lực trong các hệ thống xử lý nước thải hiện đại.
>> Xem thêm: Chi Tiết Quy Trình Xử Lý Nước Thải Hiếu Khí Tự Nhiên Và Nhân Tạo
Những hóa chất keo tụ tạo bông thường được sử dụng
Hiện nay, có nhiều loại hóa chất keo tụ tạo bông được ứng dụng trong xử lý nước thải. Tùy thuộc vào đặc tính nguồn nước, mức độ ô nhiễm và yêu cầu xử lý, kỹ sư môi trường sẽ lựa chọn loại hóa chất phù hợp. Trong đó, ba loại phổ biến nhất là phèn nhôm, phèn sắt và PAC.

Phèn nhôm
Phèn nhôm, còn được gọi là phèn chua, có công thức hóa học Al2(SO4)3.18H2O. Đây là loại hóa chất keo tụ tạo bông truyền thống. Chúng được sử dụng rộng rãi trong nhiều hệ thống xử lý nước từ trước đến nay. Phèn nhôm thường tồn tại ở dạng tinh thể hoặc bột màu trắng ngà. Khi hòa tan vào nước, phèn nhôm tạo ra ion nhôm mang điện tích dương. Điều này giúp trung hòa điện tích âm của các hạt cặn. Nhờ đó, các hạt cặn dễ dàng kết hợp với nhau thành bông cặn lớn.
Ngoài khả năng loại bỏ cặn lơ lửng, phèn nhôm còn có tác dụng giảm độ kiềm và pH của nước. Điều này đặc biệt hữu ích trong xử lý nước thải có tính kiềm cao. Tuy nhiên, phèn nhôm có nhược điểm là dễ làm tăng lượng bùn sinh ra. Đồng thời hiệu quả keo tụ phụ thuộc nhiều vào nhiệt độ và độ pH của nước.
Phèn sắt
Bên cạnh phèn nhôm, phèn sắt cũng là một loại hóa chất keo tụ tạo bông được ứng dụng phổ biến. Có hai dạng phèn sắt chính: phèn sắt II (FeSO4.7H2O) và phèn sắt III (Fe2(SO4)3.nH2O). Phèn sắt có ưu điểm là khả năng loại bỏ photphat trong nước thải. Đồng thời hoạt động hiệu quả trong khoảng pH rộng. Ngoài ra, phèn sắt thường được sử dụng trong xử lý nước thải công nghiệp có chứa nhiều kim loại nặng hoặc chất hữu cơ khó phân hủy.
Tuy nhiên, một hạn chế của phèn sắt là có thể làm nước chuyển sang màu vàng hoặc nâu đỏ nếu liều lượng không được kiểm soát tốt. Do đó, việc tính toán liều lượng phù hợp là yếu tố then chốt khi sử dụng loại hóa chất này.
PAC (Poly Aluminium Chloride)
PAC là dạng phèn nhôm cao phân tử, có công thức Al2(OH)nCl6-n)m. Đây là loại hóa chất keo tụ tạo bông tiên tiến. Sản phẩm được sử dụng ngày càng rộng rãi nhờ hiệu quả vượt trội so với phèn truyền thống. PAC tồn tại ở dạng bột màu vàng nhạt hoặc trắng, dễ hòa tan trong nước. Khi sử dụng, PAC giúp rút ngắn thời gian keo tụ, tạo bông cặn nhanh và ổn định hơn. Đặc biệt, lượng bùn thải sinh ra từ PAC ít hơn đáng kể so với phèn nhôm và phèn sắt.
PAC thường được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp như chế biến thực phẩm, sản xuất giấy, dệt nhuộm, thủy sản… cũng như trong xử lý nước cấp sinh hoạt. Nhờ khả năng loại bỏ chất rắn lơ lửng, COD, màu và vi khuẩn, PAC trở thành lựa chọn tối ưu trong nhiều hệ thống xử lý nước thải hiện nay.
Kết hợp hóa chất keo tụ tạo bông và công nghệ sinh học trong xử lý nước thải
Một trong những xu hướng nổi bật trong xử lý nước thải hiện nay là kết hợp hóa chất keo tụ tạo bông với công nghệ sinh học. Sự kết hợp này mang lại hiệu quả toàn diện. Chúng vừa loại bỏ tạp chất vô cơ vừa xử lý chất hữu cơ khó phân hủy.

Vai trò của bể keo tụ tạo bông
Trong hệ thống xử lý, bể keo tụ tạo bông thường được đặt trước các bể sinh học. Nhiệm vụ chính của bể này là loại bỏ TSS (chất rắn lơ lửng), COD, màu, kim loại nặng và một phần nitơ. Nhờ đó, nước thải trước khi vào bể sinh học đã được giảm tải ô nhiễm đáng kể.
Điều này rất quan trọng bởi nếu các chất ô nhiễm không được loại bỏ trước, chúng sẽ ức chế hoặc giết chết vi sinh vật trong bể sinh học. Điều này làm giảm hiệu quả xử lý. Do đó, keo tụ tạo bông chính là bước đệm quan trọng để đảm bảo sự ổn định cho cả hệ thống.
Tương tác giữa hóa chất và vi sinh vật
Sau khi qua bể keo tụ tạo bông, nước thải tiếp tục đi vào các bể sinh học như kỵ khí, thiếu khí và hiếu khí. Tại đây, vi sinh vật sẽ phân hủy các hợp chất hữu cơ còn sót lại. Sau đó, chuyển hóa chúng thành khí hoặc bùn ổn định.
Sự kết hợp giữa hóa chất và vi sinh vật tạo ra một chu trình xử lý hoàn chỉnh. Hóa chất keo tụ tạo bông loại bỏ cặn bẩn, tạo môi trường thuận lợi. Trong khi đó, vi sinh vật đảm nhiệm phần xử lý sinh học chuyên sâu. Đây là mô hình xử lý tối ưu, giúp nước thải đầu ra đạt chuẩn môi trường.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả
Để bể keo tụ tạo bông hoạt động hiệu quả, cần chú ý đến nhiều yếu tố. Trong đó, pH là yếu tố quan trọng nhất. Mỗi loại hóa chất có khoảng pH tối ưu khác nhau: phèn nhôm (6.5 – 7.5), phèn sắt (5.5 – 6.5 hoặc 8.0 – 9.0), PAC (6.5 – 8.0). Ngoài ra, nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến phản ứng. Trung bình thường dao động trong khoảng 30 – 45°C.
Việc kiểm soát liều lượng hóa chất cũng cần được thực hiện chính xác. Nếu cho quá ít, hiệu quả keo tụ giảm. Nếu cho quá nhiều, có thể gây lãng phí và làm tăng nồng độ muối trong nước. Vì vậy, các hệ thống hiện đại thường tích hợp thiết bị định lượng tự động để đảm bảo chính xác và ổn định.
>> Xem thêm: Ứng Dụng Thực Tế Của Bể Aerotank Xử Lý Nước Thải
Kết luận
Sử dụng hóa chất keo tụ tạo bông là một trong những giải pháp then chốt để nâng cao hiệu quả xử lý nước thải, giúp loại bỏ cặn bẩn, kim loại nặng và các tạp chất khó phân hủy. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp phù hợp, hãy liên hệ với Green. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực môi trường, Green tự hào mang đến các hệ thống xử lý nước thải tối ưu, an toàn và bền vững.
Thông tin liên hệ :
CÔNG TY TNHH GREEN
Trụ sở Hà Nội: Tầng 2 Tòa J, 226 Vạn Phúc, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội
Chi nhánh HCM: 82 Nguyễn Bá Tuyển - Phường 12 - Q.Tân Bình - Tp.Hồ Chí Minh