Ô Nhiễm Môi Trường Do Chăn Nuôi: Báo Động Đỏ Vùng Nông Thôn

Ô nhiễm môi trường do chăn nuôi đang trở thành một trong những vấn đề nhức nhối tại nhiều địa phương trên cả nước. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến đất, nước, không khí và sức khỏe cộng đồng. Trong bài viết dưới đây, Green sẽ phân tích chi tiết các nguyên nhân, tác động và giải pháp nhằm giảm thiểu và xử lý hiệu quả ô nhiễm môi trường do chăn nuôi gây ra.

Thực trạng ô nhiễm môi trường do chăn nuôi

Hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm hiện nay ngày càng phát triển về quy mô và sản lượng. Tuy nhiên, việc phát triển nhanh chóng và thiếu kiểm soát đã dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Chất thải rắn, nước thải và khí thải từ chăn nuôi nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm đất, nguồn nước ngầm, nước mặt. Cũng như làm suy giảm chất lượng không khí xung quanh khu vực chăn nuôi.

Ô nhiễm kim loại nặng từ chất thải chăn nuôi

Tại Việt Nam, mỗi năm ngành chăn nuôi thải ra khoảng 73 triệu tấn chất thải rắn. Phần lớn chưa qua xử lý đạt chuẩn. Trong đó, tồn dư các kim loại nặng như đồng (Cu), kẽm (Zn) trong phân vật nuôi là một vấn đề đáng lo ngại.

Nguyên nhân chính đến từ việc bổ sung các chất khoáng vào khẩu phần ăn chăn nuôi. Đặc biệt là oxid kẽm (ZnO) với hàm lượng cao nhằm phòng ngừa tiêu chảy ở lợn. Phần lớn lượng kẽm này không hấp thụ hết trong cơ thể vật nuôi, mà được thải ra ngoài qua phân. Khi phân này được sử dụng làm phân bón hoặc rò rỉ vào nguồn nước, kim loại nặng sẽ tích tụ trong đất và nước. Vấn đề này gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Đặc biệt, kim loại nặng có khả năng xâm nhập vào cây trồng, tích tụ trong rau xanh và các loại nông sản. Điều này đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Một nghiên cứu tại Anh cho thấy, lượng kẽm trong phân gia súc có thể chiếm tới 35% tổng lượng ô nhiễm kim loại nặng trong môi trường nông nghiệp.

Phát thải khí NH3 trong chăn nuôi

Ammoniac (NH3) là một trong những loại khí thải chính trong hoạt động chăn nuôi. NH3 được hình thành từ quá trình phân hủy ure (ở động vật có vú) và axit uric (ở gia cầm) có trong nước tiểu và phân vật nuôi. Trong điều kiện pH cao, NH3 dễ dàng bay hơi và phát tán vào không khí.

Hoạt động thải NH3 chủ yếu diễn ra tại chuồng trại, khu vực lưu trữ và xử lý phân. Quá trình sử dụng phân bón hữu cơ trên đồng ruộng. NH3 gây tác hại nghiêm trọng cho môi trường:

• Làm axit hóa đất, thay đổi cấu trúc hóa học và giảm độ phì nhiêu.

• Gây hiện tượng phú dưỡng nguồn nước mặt, tạo điều kiện cho tảo độc phát triển. Điều này làm giảm lượng oxy hòa tan và tiêu diệt sinh vật thủy sinh.

• Gây ảnh hưởng đến cây trồng nhạy cảm như cà chua, dưa chuột. Đặc biệt khi lắng đọng NH3 cao tại các khu vực gần khu chăn nuôi.

Về mặt sức khỏe, NH3 tích tụ trong chuồng nuôi kín sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hệ hô hấp. Điều này gây sưng phổi, viêm mắt cho cả người và vật nuôi. Trong trường hợp nghiêm trọng, khí NH3 còn tác động đến tim mạch và giảm năng suất vật nuôi.

Ô nhiễm nước và đất từ nước thải chăn nuôi

Nước thải từ chăn nuôi chứa hàm lượng lớn chất hữu cơ, chất rắn lơ lửng, vi sinh vật gây bệnh, và các chất dinh dưỡng như nitơ, photpho. Nếu không được xử lý, nước thải sẽ thấm vào đất gây ô nhiễm lâu dài hoặc chảy ra ao hồ, kênh rạch. Từ đó làm suy giảm chất lượng nước. Lâu ngày gây hủy hoại hệ sinh thái thủy sinh và tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh.

Ngoài ra, các vi sinh vật như E.Coli, Salmonella có trong phân gia súc cũng có thể xâm nhập vào nguồn nước uống. Từ đó gây nguy cơ lây lan bệnh tật. Đặc biệt ở khu dân cư gần khu chăn nuôi tập trung.

>> Xem thêm: Cảnh Báo Thực Trạng Ô Nhiễm Nước Ngầm Tại Các Đô Thị

Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chăn nuôi

Ô nhiễm môi trường do chăn nuôi là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa người dân, doanh nghiệp và chính quyền địa phương. Việc áp dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ và quản lý là cần thiết để kiểm soát chất thải, bảo vệ tài nguyên và sức khỏe cộng đồng.

Quy hoạch và xây dựng chuồng trại hợp lý

Việc quy hoạch vùng chăn nuôi hợp lý, tách biệt khu dân cư và nguồn nước sinh hoạt là điều kiện tiên quyết. Chuồng trại cần đảm bảo thông thoáng, thoát nước tốt và có hệ thống thu gom chất thải hợp lý. Mô hình chăn nuôi bán công nghiệp và chăn nuôi an toàn sinh học nên được ưu tiên triển khai.

Xây dựng và sử dụng hầm biogas

Hệ thống hầm biogas giúp xử lý chất thải hữu cơ hiệu quả. Chúng vừa giảm ô nhiễm môi trường vừa tạo nguồn năng lượng sạch. Biogas còn giúp tiêu diệt mầm bệnh, giảm mùi hôi và thu hồi khí CH4. Đây là một loại khí nhà kính gây biến đổi khí hậu.

Việc khuyến khích nông hộ và trang trại đầu tư vào công nghệ biogas mang lại lợi ích môi trường. Đồng thời còn giúp tiết kiệm chi phí nhiên liệu trong sinh hoạt và sản xuất.

Xử lý nước thải chăn nuôi bằng công nghệ sinh học

Áp dụng các công nghệ sinh học như hệ thống xử lý hiếu khí, kỵ khí, kết hợp bể SBR, bể lọc sinh học hoặc hồ sinh học là những giải pháp được đánh giá cao hiện nay. Các công trình này giúp xử lý hiệu quả các chất ô nhiễm hữu cơ, chất rắn lơ lửng và vi sinh vật gây bệnh trong nước thải chăn nuôi. Ngoài ra, sử dụng chế phẩm sinh học (men vi sinh) để khử mùi, tăng tốc độ phân hủy chất hữu cơ cũng là biện pháp đơn giản, hiệu quả và ít tốn kém.

Điều chỉnh khẩu phần ăn trong chăn nuôi

Một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm kim loại nặng là do dư thừa khoáng chất trong khẩu phần ăn. Do đó, cần tính toán, cân đối khẩu phần dinh dưỡng hợp lý. Từ đó giảm thiểu việc bổ sung quá mức kẽm, đồng hoặc đạm. Đồng thời, nghiên cứu và áp dụng các loại thức ăn dễ tiêu hóa. Việc này giúp giảm lượng phân thải ra môi trường.

>> Xem thêm: Rác Thải Sinh Hoạt – Thủ Phạm Âm Thầm Tàn Phá Nguồn Nước

Kết luận

Ô nhiễm môi trường do chăn nuôi là bài toán cần được giải quyết triệt để và bền vững. Nếu không kiểm soát kịp thời, hậu quả không chỉ ảnh hưởng đến môi trường sống. Vấn đề này còn đe dọa sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững. Việc thay đổi nhận thức, áp dụng công nghệ xử lý và giám sát chặt chẽ là những bước đi cấp thiết để hướng tới nền chăn nuôi an toàn, thân thiện với môi trường.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH GREEN

Trụ sở Hà Nội: Tầng 2 Tòa J, 226 Vạn Phúc, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội

• Điện thoại: 024 3514 8260

• Hotline: 032 844 8880

• Email: admin@greenwater.com.vn

Chi nhánh HCM: 82 Nguyễn Bá Tuyển - Phường 12 - Q.Tân Bình - Tp.Hồ Chí Minh

• Hotline: 0931 112 900

• Email: admin@greenwater.com.vn