Vi Khuẩn Lam Là Gì? Đặc Điểm Và Tác Hại Của Vi Khuẩn Lam Trong Nước

Vi khuẩn lam là các hữu cơ nhỏ sống trong nước, chúng sử dụng ánh sáng Mặt Trời để thực hiện quá trình quang hợp và tự sản xuất thức ăn. Trong môi trường ấm áp, giàu dinh dưỡng và nước chuyển động chậm, vi khuẩn lam có khả năng phát triển nhanh chóng và tăng lên mức độ rộng lớn trong các ao hồ. Điều này gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe của con người. Để ngăn chặn sự gia tăng của vi khuẩn lam trong nước, quan trọng để thực hiện các biện pháp như thường xuyên thay đổi nước, sử dụng hệ thống lọc nước hiệu quả cho ao, hồ và các nguồn nước sinh hoạt.

I. Vi khuẩn lam là gì?

Vi khuẩn lam (cyanobacteria) là những sinh vật siêu nhỏ được tìm thấy trong tự nhiên, sống trong nước và sử dụng ánh sáng Mặt Trời để thực hiện quá trình quang hợp và tự sản xuất thức ăn. Ở trong môi trường có nhiệt độ ấm áp và giàu dinh dưỡng, chúng có khả năng phát triển nhanh chóng, nở hoa trong hồ và các khu vực nước khác.

II. Đặc điểm của vi khuẩn lam

Vi khuẩn lam là một nhóm sinh vật có khả năng cố định đạm và thực hiện quang hợp. Trong nhóm này, có các sinh vật quang hợp mang màu sắc như erythro-phycocyanin, cyanophycin và allophycocyanin. Cơ thể của chúng có thể biến đổi từ dạng đơn bào sang dạng tế bào hoặc dạng sợi. Chúng cũng có khả năng cố định nitơ từ không khí, thường ở trong điều kiện ưa khí hoặc kỵ khí thông qua quá trình dị bào.

Trong điều kiện thời tiết ấm áp, có ánh sáng Mặt Trời, nước giàu dinh dưỡng, và nước chuyển động chậm, vi khuẩn lam có thể phát triển nhanh chóng. Chúng thường xuất hiện vào cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu.

>> Xem thêm: Bể Lắng Cát Là Gì? Phân Loại Và Ứng Dụng Của Bể Lắng Cát

III. Cấu tạo của vi khuẩn lam

Hình dạng

Tế bào dinh dưỡng của vi khuẩn lam có hình cầu, elip rộng hoặc kéo dài, với đường kính khoảng 1 micromet, tương tự như synechococcus. Mặc dù vậy, cũng có những tế bào theo chiều ngang lớn hơn 30 micromet, giống như oscillatoria.

Vách tế bào

Vách tế bào dày của vi khuẩn lam bao gồm 4 lớp, thường được nhầy hóa và tạo thành bao chuyển hóa xung quanh tế bào hoặc nhóm tế bào. Vách tế bào chủ yếu được hình thành bởi chất murein, một glucosamine protein gồm alanin d, axit diaminopimelic và axit d-glutamic. Ngoài ra, cellulose cũng đóng góp vào việc tạo vách tế bào.

Chất nguyên sinh

• Vùng ngoài (Chromatoplasme): Tập trung thể ribo, thylakoids, và các hạt khác.

• Vùng trong (Centroplasme): Chứa ADN.

Chất tế bào bao gồm hạt cyanophycin và hạt glicogen, là chất dự trữ chính được tạo ra từ quang hợp. Các túi không bào khí giúp ôn hòa và chống ánh sáng.

Sắc tố

Vi khuẩn lam có diệp lục tố a (màu lục), carotenoids (màu cam, vàng, hoặc đỏ), và phycobiliprotein như c-phycocyanin và c-phycoerythrin.

Dị bào

Dị bào là tế bào đặc biệt chứa enzyme nitrogenase để cố định nitơ. Dị bào không sản xuất khí oxy và phát triển từ tế bào dinh dưỡng. Dưới kính hiển vi điện tử, dị bào có hệ thống màng màu xanh vàng, do caroten và diệp lục tố a.

IV. Phân loại vi khuẩn lam

• Khuẩn bèo dâu: Đây là nhóm loài vi khuẩn lam cộng sinh trong lá bèo hoa dâu.
• Khuẩn bèo tây: Nhóm loài vi khuẩn lam ký sinh và cộng sinh trong lá lục bình.
• Khuẩn cẩm tú cầu: Nhóm loài vi khuẩn lam cộng sinh trong lá của hoa cẩm tú cầu.

V. Ứng dụng của vi khuẩn lam

Vi khuẩn lam tự dưỡng đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn, cố định nitơ và tham gia tạo oxy cho khí quyển. Nghiên cứu mới từ Viện Công nghệ Stevens, New Jersey, Mỹ đã thành công trong việc tạo ra điện cực bằng cách sử dụng nấm kết hợp với tảo lục, tạo ra lượng điện áp đủ để thắp sáng đèn có công suất thấp khi kết hợp với nhiều cây nấm tương tự.

Ngoài ra, một số loại vi tảo còn chứa nhiều chất có giá trị sinh học, giúp giảm viêm, thúc đẩy hệ miễn dịch, ngăn chặn huyết khối, chống ung thư, đông máu, đột biến, kháng viêm và kháng khuẩn.

VI. Tác hại của vi khuẩn lam

Ngoài những ưu điểm, vi khuẩn lam cũng có thể mang lại nguy cơ đối với môi trường và sức khỏe con người. Tảo nở hoa có hại (cyanobacterial), hay còn gọi là CyanoHAB, có thể tiêu thụ hết oxy trong nước, ảnh hưởng đến sự sống của sinh vật nước ngọt và ngăn cản ánh sáng Mặt Trời cần thiết. Các độc tố cyanotoxin do chúng sản xuất có thể tích tụ trong thủy, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và gây ra nhiều triệu chứng như sốt, tiêu chảy, buồn nôn, kích ứng da và các vấn đề khác.

VII. Cách hạn chế sự gia tăng của vi khuẩn lam trong nước

Vi khuẩn lam, ở mức độ phù hợp, có thể hỗ trợ sự phát triển của cá và các sinh vật khác trong nước. Tuy nhiên, nếu chúng tăng quá nhanh, có thể gây tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Dưới đây là một số biện pháp để kiểm soát sự gia tăng của vi khuẩn lam:

• Thay nước đều đặn cho ao, hồ.

• Khi tảo lục lam xuất hiện quá mức, áp dụng các biện pháp theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp, có thể sử dụng H2O2.

• Đối với nguồn nước sinh hoạt, sử dụng hệ thống lọc nước để kiểm soát vi khuẩn lam.

>> Xem thêm: Cách Xử Lý Nước Nhiễm Đá Vôi Đơn Giản Hiệu Quả

Kết luận

Trên đây là những thông tin cơ bản về đặc điểm, cấu tạo, ứng dụng, tác hại và cách hạn chế sự phát triển của vi khuẩn lam. Mọi thông tin chi tiết, quý khách hàng hãy liên hệ ngay với Green Water để được tư vấn và giải đáp.

Thông tin liên hệ:

CÔNG TY TNHH GREEN

Trụ sở Hà Nội: Tầng 2 Tòa J, 226 Vạn Phúc, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội

• Điện thoại: 024 3514 8260

• Hotline: 032 844 8880

• Email: admin@greenwater.com.vn

Chi nhánh HCM: 82 Nguyễn Bá Tuyển - Phường 12 - Q.Tân Bình - Tp.Hồ Chí Minh

• Hotline: 0931 112 900

• Email: admin@greenwater.com.vn