Thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt là bước quan trọng trong mỗi công trình xây dựng. Từ nhà ở dân dụng đến công trình công cộng hay khu dân cư, tất cả đều cần hệ thống xử lý nước thải hiệu quả. Việc đầu tư bài bản cho hệ thống này giúp bảo vệ môi trường và duy trì hoạt động ổn định lâu dài. Nếu hệ thống được thiết kế tốt, nó sẽ hoạt động hiệu quả và bền bỉ theo thời gian. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả, quá trình thiết kế phải được tính toán cẩn thận ngay từ đầu. Các yếu tố kỹ thuật, vận hành và chi phí đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Trong bài viết dưới đây, Green sẽ chia sẻ những lưu ý quan trọng khi thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt.

Thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt cần xác định rõ nguồn và đặc tính nước thải
Trước tiên, cần khảo sát kỹ nguồn gốc và lưu lượng nước thải sinh hoạt. Loại nước này phát sinh từ các hoạt động như vệ sinh cá nhân, nấu ăn, tắm giặt, dọn dẹp. Thành phần nước thải gồm chất hữu cơ dễ phân hủy, cặn bẩn, chất rắn lơ lửng, dầu mỡ và vi khuẩn. Việc hiểu rõ tính chất và mức độ ô nhiễm của nước thải giúp lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp. Lưu lượng nước thải có thể thay đổi theo thời điểm trong ngày. Với công trình lớn như chung cư, khách sạn, bệnh viện, cần tính đến lưu lượng tối đa để tránh quá tải vào giờ cao điểm.
>> Xem thêm: Công Nghệ Xử Lý Nước Mặn Thành Nước Ngọt: Giải Pháp Cho Tương Lai
Chọn công nghệ xử lý phù hợp với quy mô công trình
Mỗi công trình có điều kiện mặt bằng, ngân sách và yêu cầu khác nhau. Vì vậy, không có một mô hình xử lý cố định cho mọi trường hợp. Các công nghệ phổ biến gồm bể tự hoại kết hợp lọc sinh học, Aerotank, MBR, và khử trùng bằng tia UV hoặc clo.
Công trình nhỏ như nhà ở riêng lẻ có thể sử dụng bể tự hoại truyền thống. Trong khi đó, khu đô thị, khu nghỉ dưỡng hoặc nhà máy thường chọn công nghệ MBR hoặc MBBR hiện đại. Điều quan trọng là chọn giải pháp phù hợp với tính chất nước thải, diện tích mặt bằng và ngân sách.
Tính toán hợp lý chi phí đầu tư và vận hành
Thiết kế hệ thống xử lý nước thải là bài toán kỹ thuật và kinh tế. Ngoài chi phí đầu tư cho thiết bị và lắp đặt, cần dự tính cả chi phí vận hành như điện, hóa chất, bảo trì, thay linh kiện. Một số hệ thống đòi hỏi kỹ thuật vận hành cao, gây tốn kém chi phí nhân sự. Giải pháp đầu tư ban đầu cao hơn nhưng dễ bảo trì, tiết kiệm điện và ít hư hỏng sẽ tối ưu chi phí về lâu dài. Nên ưu tiên hệ thống dễ vận hành, phù hợp với trình độ của người sử dụng, tránh sai sót và sự cố không đáng có.

Tối ưu hóa mặt bằng và thiết kế hợp lý hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt
Diện tích lắp đặt là yếu tố ảnh hưởng lớn đến thiết kế. Ở khu đô thị, cần bố trí hệ thống sao cho gọn gàng, thẩm mỹ và dễ bảo trì. Bể ngầm hoặc bể tầng là giải pháp tiết kiệm diện tích phổ biến. Tuy nhiên, khi lắp đặt dưới lòng đất cần chú ý chống thấm, thoát khí và đảm bảo kết cấu an toàn. Thiết bị như bơm, máy thổi khí, đường ống nên bố trí khoa học, dễ kiểm tra và bảo trì. Cần đảm bảo hệ thống thoát khí hoạt động hiệu quả để tránh mùi hôi ảnh hưởng môi trường, nhất là ở khu dân cư.
Tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật và pháp lý khi
Hệ thống xử lý nước thải cần tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật hiện hành. Tại Việt Nam, QCVN 14:2008/BTNMT là quy chuẩn quy định giới hạn thông số trong nước thải sinh hoạt sau xử lý. Ngoài ra, công trình lớn phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và được cơ quan chức năng thẩm định, cấp phép. Thiết kế không đúng quy chuẩn có thể bị từ chối nghiệm thu hoặc bị xử phạt nếu gây ô nhiễm.
Lưu ý về khả năng nâng cấp khi thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt
Hệ thống nên được thiết kế linh hoạt để dễ nâng cấp, mở rộng khi cần. Ví dụ, một khu dân cư mới có thể chưa cần xử lý lưu lượng lớn nhưng vài năm sau thì khác. Khi thiết kế, nên dự phòng khả năng tăng công suất hoặc bổ sung mô-đun xử lý mà không phải phá dỡ toàn bộ. Như vậy sẽ tiết kiệm thời gian và chi phí nếu nhu cầu tăng.
Đảm bảo dễ vận hành và bảo trì định kỳ
Hệ thống hiện đại đến đâu cũng cần dễ sử dụng. Nếu người vận hành không nắm rõ cách dùng thì hiệu quả xử lý sẽ giảm. Thiết kế cần đơn giản, thao tác dễ, có hướng dẫn rõ ràng. Việc bảo trì định kỳ cũng rất quan trọng để duy trì hoạt động ổn định. Cần thiết kế hệ thống có lối tiếp cận thuận tiện đến các vị trí như máy bơm, bể lắng, van xả. Thiết bị điện tử nên được lắp ở vị trí khô ráo, chống thấm tốt, dễ thay thế khi cần.

Kiểm soát mùi và giảm thiểu tác động đến môi trường
Mùi hôi là vấn đề thường gặp khi xử lý nước thải. Mùi gây khó chịu cho người dùng và ảnh hưởng cộng đồng xung quanh. Vì thế, cần có giải pháp khử mùi hiệu quả. Có thể dùng nắp đậy kín, hệ thống thông khí, thiết bị khử mùi bằng than hoạt tính hoặc ozone. Cũng nên thiết kế hệ thống thoát nước mưa và nước thải riêng để tránh quá tải.
>> Xem thêm: Ô Nhiễm Nước: Mất Gì Khi Mất Nguồn Sống?
Kết luận
Thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt là một quy trình đòi hỏi sự tính toán. Hiểu rõ các lưu ý sẽ giúp bạn chọn giải pháp hiệu quả, bền vững và tiết kiệm. Hệ thống thiết kế đúng chuẩn sẽ đảm bảo hiệu quả xử lý, giảm thiểu tác động đến môi trường và chi phí vận hành trong dài hạn. Nếu bạn đang cần xây dựng hoặc cải tạo hệ thống xử lý nước thải, đừng bỏ qua lưu ý trên để đạt được kết quả tốt nhất. Liên hệ ngay với GreenWater để được thiết kế hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt tối ưu.
Thông tin liên hệ:
Trụ sở Hà Nội: Tầng 4, số 57 Lê Quý Đôn, phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Chi nhánh HCM: 82 Nguyễn Bá Tuyển – Phường 12 – Q.Tân Bình – Tp.Hồ Chí Minh
- Tel: 08.3811 2726 – 028.3811 2706 – Fax: 02838119478
- Hotline: 097 467 5745
- Email: admin@greenwater.com.vn