Suy Thoái Môi Trường Biển Đến Từ Những Nguồn Ô Nhiễm Nào?

Thế giới đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường biển, và tình hình này đang trở nên ngày càng nghiêm trọng dẫn đến suy thoái môi trường biển. Do đó, đã đến lúc chúng ta cần thực hiện những hành động quan trọng để khai thác tài nguyên một cách hợp lý và bảo vệ môi trường biển theo hướng bền vững.

I. Thực trạng suy thoái môi trường biển

Biển chịu áp lực chủ yếu từ chất thải đến từ lục địa thông qua các dòng chảy sông suối, cũng như từ các hoạt động con người trên biển như khai thác khoáng sản và vận tải biển. Trong thời gian dài, biển sâu còn trở thành "bãi chứa" của các chất thải độc hại như chất phóng xạ từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Tình trạng ô nhiễm ở các khu vực biển hiện nay rất đa dạng, có thể được phân loại như sau:

• Tăng nồng độ chất ô nhiễm trong nước biển. Bao gồm dầu, kim loại nặng và các hóa chất độc hại, có ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái biển.

• Tăng nồng độ chất ô nhiễm trong trầm tích biển vùng ven bờ. Các chất ô nhiễm có thể tăng tụ và tích tụ trong lớp trầm tích biển ở các khu vực ven bờ.

• Suy thoái các hệ sinh thái biển. Như hệ sinh thái san hô, rừng ngập mặn và cỏ biển đang bị suy thoái do ảnh hưởng của các hoạt động con người.

• Suy giảm trữ lượng sinh vật biển và giảm đa dạng sinh học. Các loài sinh vật biển đang mất mát số lượng và đa dạng do áp lực ô nhiễm và khai thác.

• Xuất hiện hiện tượng như thủy triều đỏ và tích tụ chất ô nhiễm trong thực phẩm biển. Những hiện tượng này đều có ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường biển và an ninh thực phẩm từ nguồn biển

II. 5 nguồn gây suy thoái môi trường biển

Công ước Luật Biển năm 1982 đã chỉ ra 5 nguồn tạo ra ô nhiễm biển. Những nguồn này bao gồm các hoạt động trên đất liền, thăm dò và khai thác tài nguyên trên thềm lục địa và đáy đại dương, xả các chất độc hại vào biển, hoạt động vận chuyển hàng hóa trên biển và vấn đề ô nhiễm không khí.

1. Nguồn ô nhiễm từ lục địa theo dòng chảy sông ngòi

Nguồn ô nhiễm từ lục địa theo dòng chảy sông ngòi mang ra biển bao gồm nhiều chất. Ví dụ như dầu và sản phẩm dầu, nước thải, phân bón nông nghiệp, thuốc trừ sâu, chất thải công nghiệp, chất thải phóng xạ và nhiều chất ô nhiễm khác. Mỗi năm, khoảng 50 triệu tấn chất thải rắn được đổ ra biển trên toàn cầu. Chúng bao gồm đất, cát, rác thải và phế liệu xây dựng, cũng như chất phóng xạ. Một số chất thải này lắng tại vùng biển ven bờ. Trong khi những chất khác bị phân hủy và trải đều trong toàn khối nước biển.

2. Khai thác dầu khí trên biển

Trong tương lai, do khan hiếm nguồn trên lục địa, sự gia tăng đáng kể trong sản lượng khai thác khoáng sản đáy biển dự kiến sẽ diễn ra. Trong đó, việc khai thác dầu khí trên biển sẽ tác động mạnh mẽ nhất đến môi trường biển. Hiện tượng rò rỉ dầu từ các giàn khoan, các phương tiện vận chuyển và các sự cố tràn dầu có chiều hướng gia tăng theo sản lượng khai thác dầu khí trên biển. Vết dầu trên mặt nước ngăn cản quá trình hòa tan oxy từ không khí. Cặn dầu lắng xuống đáy biển gây ô nhiễm trầm tích đáy biển. Nồng độ dầu cao trong nước ảnh hưởng đến hoạt động của sinh vật biển.

>> Xem thêm: Ảnh Hưởng Của Ô Nhiễm Không Khí Đến Sức Khoẻ Con Người Nghiêm Trọng Như Thế Nào?

3. Xả thải chất độc hại xuống biển

Loài người đã và đang xả ra biển nhiều chất thải độc hại một cách có ý thức và không có ý thức. Các hóa chất bền vững như Dichloro - Diphenyl - Trichloroethane (DDT) đã lan tỏa ở khắp các khu vực đại dương. Khoảng 2/3 lượng DDT (khoảng 1 triệu tấn) được con người sản xuất vẫn tồn tại trong nước biển theo tính toán.

Ngoài ra, nhiều chất thải phóng xạ từ các quốc gia trên thế giới được "vứt bỏ" một cách bí mật vào biển. Chẳng hạn, chỉ riêng Mỹ trong năm 1961 và 1962 đã đổ xuống biển 4.087 và 6.120 thùng phóng xạ. Hành động nhấn chìm đạn dược, bom mìn và nhiên liệu tên lửa từ Mỹ đã diễn ra trong hơn nửa thế kỷ. Năm 1963, đã có 40.000 tấn thuốc nổ và dụng cụ chiến tranh được hải quân Mỹ đổ ra biển.

4. Hoạt động vận tải trên biển

Hoạt động vận tải trên biển đóng vai trò quan trọng trong nguồn ô nhiễm biển. Rò rỉ dầu và sự cố tràn dầu từ các tàu thuyền chiếm đến 50% ô nhiễm dầu trên biển. Tai nạn đắm tàu thuyền mang vào biển nhiều hàng hóa, phương tiện và hoá chất độc hại. Các khu vực biển gần các tuyến đường biển hoặc các cảng thường là nơi có nguy cơ ô nhiễm biển lớn.

5. Ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí có ảnh hưởng lớn đến môi trường biển. Nồng độ CO2 cao trong không khí dẫn đến tăng nồng độ CO2 trong nước biển. Nhiều chất độc hại và bụi kim loại nặng được không khí mang vào biển. Sự tăng nhiệt độ của khí quyển trái đất do hiệu ứng nhà kính sẽ gây dựng cao mực nước biển và thay đổi sinh thái biển.

Bên cạnh các nguồn ô nhiễm nhân tạo trên, biển có thể bị ô nhiễm bởi các quá trình tự nhiên. Ví dụ như núi lửa phun, tai biến bão lụt, sự cố rò rỉ dầu tự nhiên...

>> Xem thêm: Nước Ngầm Là Gì? Ô Nhiễm Mạch Nước Ngầm Và Biện Pháp Xử Lý

Kết luận

Tổng kết, suy thoái môi trường biển xuất phát từ nhiều nguồn ô nhiễm đa dạng. Dầu, nước thải, phân bón, chất phóng xạ và chất thải khác từ lục địa đang đẩy môi trường biển vào tình trạng nguy cấp. Để ngăn chặn suy thoái này, cần sự hợp tác quốc tế và các biện pháp kiểm soát tốt hơn trong quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường biển từ cộng đồng. Điều này là rất cần thiết để bảo vệ nguồn sống quan trọng này cho thế hệ tương lai.