Nghề làm bún từ lâu đã trở thành một trong những làng nghề truyền thống gắn liền với đời sống người Việt. Tuy nhiên, bên cạnh những giá trị kinh tế, sự phát triển mạnh mẽ của nghề cũng kéo theo một vấn đề nan giải: nước thải từ sản xuất bún gây ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và áp dụng các giải pháp xử lý nước thải sản xuất bún là điều bắt buộc để bảo vệ môi trường. Hãy cùng Green tìm hiểu chi tiết về vấn đề này trong bài viết dưới đây.

Nước thải sản xuất bún là gì
Nước thải sản xuất bún là lượng nước phát sinh trong toàn bộ quá trình làm bún, từ khâu chuẩn bị nguyên liệu cho đến khâu hoàn thiện sản phẩm. Đặc trưng nổi bật của loại nước thải này là chứa hàm lượng tinh bột rất cao. Chúng đi kèm chất hữu cơ khó phân hủy, dầu mỡ và vi sinh vật gây mùi. Chính vì vậy, nước thải bún nếu không được kiểm soát sẽ trở thành nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Điều cần nhấn mạnh là lượng nước thải này không chỉ đến từ khâu chế biến trực tiếp mà còn phát sinh từ việc vệ sinh máy móc, dụng cụ sản xuất. Cũng như sinh hoạt của người lao động trong cơ sở sản xuất. Như vậy, có thể thấy rằng nước thải nghề bún có đặc điểm đa dạng, phức tạp và khó xử lý nếu chỉ áp dụng biện pháp thủ công đơn giản.
Nguồn phát sinh nước thải trong nghề làm bún
Nguồn gốc chính của nước thải sản xuất bún đến từ các công đoạn chế biến nguyên liệu. Nước vo gạo, rửa gạo để xay bột chiếm tỷ lệ lớn. Chúng chứa nhiều tinh bột, vitamin và khoáng chất. Tiếp theo, nước dùng để ngâm gạo, luộc bún, rửa sợi và làm nguội cũng thải ra lượng chất hữu cơ đáng kể.
Ngoài ra, nước vệ sinh máy xay, máy lọc bột, nồi hấp hay các dụng cụ khác trong quy trình sản xuất cũng góp phần tạo ra nước thải chứa nhiều cặn bột. Chưa kể, hoạt động sinh hoạt thường ngày của công nhân như nấu nướng, rửa dụng cụ ăn uống cũng làm tăng thêm lượng nước thải. Tất cả những nguồn này cộng lại khiến khối lượng và mức độ ô nhiễm ngày một cao.
Thành phần ô nhiễm trong nước thải bún
Nước thải bún chứa nhiều thành phần ô nhiễm nguy hiểm. Trong đó, đáng chú ý nhất là tinh bột và chất hữu cơ dễ phân hủy. Khi bị phân hủy sẽ tiêu thụ nhiều oxy hòa tan trong nước, làm chết sinh vật thủy sinh. Chỉ số BOD5 và COD trong nước thải này thường vượt quá nhiều lần so với tiêu chuẩn cho phép.
Ngoài ra, nước thải còn chứa Nitơ, Photpho. Đây là những tác nhân gây hiện tượng phú dưỡng nguồn nước. Khi phân hủy, các hợp chất trong nước thải còn sinh ra khí H2S, CH4 gây mùi hôi thối khó chịu. Vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và làm giảm chất lượng không khí.
Tác động của nước thải sản xuất bún đến môi trường
Việc không đầu tư xử lý nước thải sản xuất bún khiến nhiều làng nghề rơi vào tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng. Hầu hết nước thải được xả thẳng ra kênh rạch, ao hồ mà không qua xử lý. Điều này dẫn đến hậu quả môi trường và sức khỏe khó lường.
Trước hết, nước thải làm ô nhiễm nguồn nước mặt khi chất hữu cơ tiêu thụ oxy hòa tan. Chúng khiến cá, tôm và sinh vật thủy sinh bị chết hàng loạt. Tiếp theo, các chất ô nhiễm ngấm xuống đất làm thoái hóa đất nông nghiệp. Vấn đề này gây ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây trồng.

Ô nhiễm nguồn nước mặt và nước ngầm
Các chỉ số ô nhiễm trong nước thải bún thường cao vượt chuẩn. Điều này khiến sông suối và ao hồ tiếp nhận bị đổi màu, bốc mùi khó chịu. Nghiêm trọng hơn, nguồn nước ngầm cũng bị ảnh hưởng khi các chất ô nhiễm thấm qua đất. Đây là mối nguy lớn vì nước ngầm thường được người dân khai thác cho sinh hoạt hàng ngày.
Nguy cơ bệnh tật đối với cộng đồng
Nước thải sản xuất bún phân hủy sinh ra mùi hôi nồng nặc, chứa nhiều vi khuẩn và ký sinh trùng có hại. Người dân sống gần cơ sở sản xuất thường xuyên mắc các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, da liễu. Nếu tình trạng này kéo dài, chất lượng cuộc sống sẽ giảm sút. Thậm chí gây ra nhiều căn bệnh mãn tính nguy hiểm.
>> Xem thêm: Quy Trình Xử Lý Nước Thải Nhà Hàng Khách Sạn Đạt Chuẩn
Quy trình công nghệ xử lý nước thải sản xuất bún

Để giải quyết tình trạng ô nhiễm, các cơ sở sản xuất cần áp dụng quy trình xử lý nước thải sản xuất bún bài bản và khoa học. Quy trình này thường bao gồm nhiều bước liên tiếp nhằm loại bỏ dần tạp chất, tinh bột và hợp chất hữu cơ. Từ đó, giúp nước thải đạt chuẩn trước khi xả ra môi trường.
Xử lý sơ cấp tại hầm biogas
Bước đầu tiên, nước thải được dẫn vào hầm biogas để xử lý yếm khí. Vi sinh vật trong môi trường yếm khí sẽ phân hủy phần lớn chất hữu cơ. Đồng thời sinh ra khí metan có thể thu hồi làm chất đốt. Nhờ đó, không chỉ giảm ô nhiễm mà còn tận dụng được nguồn năng lượng phục vụ sinh hoạt.
Điều hòa lưu lượng tại bể điều hòa
Sau khi đi qua hầm biogas, nước thải được đưa về bể điều hòa nhằm ổn định lưu lượng và nồng độ ô nhiễm. Nhờ máy thổi khí hoạt động liên tục, nước thải không bị lắng cặn và mùi hôi được giảm thiểu đáng kể. Bể điều hòa giữ vai trò trung gian. Chúng giúp cho các bước xử lý phía sau diễn ra thuận lợi và đạt hiệu quả cao.
Bể sinh học thiếu khí (Anoxic)
Tiếp theo, nước thải được chuyển sang bể thiếu khí. Tại đây, vi sinh vật thiếu khí sử dụng nitrat để phân hủy chất hữu cơ, qua đó loại bỏ một phần BOD và COD. Đồng thời, bể này cũng hỗ trợ quá trình khử Nitơ. Từ đó giúp hạn chế hiện tượng phú dưỡng nguồn nước sau khi xả ra môi trường tự nhiên.
Bể sinh học hiếu khí (Aerotank)
Sau giai đoạn thiếu khí, nước thải được dẫn sang bể hiếu khí. Nhờ được cung cấp oxy liên tục, vi sinh vật hiếu khí phân hủy triệt để các hợp chất hữu cơ còn lại. Đồng thời hấp thụ Nitơ và Photpho. Đây là bước quan trọng giúp nâng cao chất lượng nước, đảm bảo đạt tiêu chuẩn đầu ra.
Bể lắng và xử lý bùn thải
Nước sau khi xử lý sinh học tiếp tục đi vào bể lắng. Tại đây, cặn lơ lửng và bùn vi sinh được loại bỏ nhờ trọng lực. Một phần bùn được tuần hoàn lại bể hiếu khí để duy trì mật độ vi sinh, phần dư chuyển sang bể chứa bùn để xử lý tiếp theo. Nhờ đó, chất lượng nước đầu ra trong hơn, ít tạp chất hơn.
Khử trùng và xả thải cuối cùng
Trước khi xả ra môi trường, nước thải được đưa qua bể khử trùng bằng clo hoặc tia UV. Bước này loại bỏ hầu hết vi khuẩn, vi rút gây bệnh, đảm bảo an toàn khi thải ra nguồn tiếp nhận. Như vậy, quy trình xử lý đã hoàn thiện, mang lại nguồn nước đầu ra đạt chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT.
>> Xem thêm: Ô Nhiễm Nước Thải Dệt Nhuộm – Mối Nguy Hiểm Tiềm Ẩn
Kết luận
Xử lý nước thải sản xuất bún là bước quan trọng để giảm ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì sự phát triển bền vững cho làng nghề. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp xử lý nước thải hiệu quả, hãy liên hệ với Green. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực môi trường, Green cam kết mang đến hệ thống xử lý an toàn, tối ưu và thân thiện với môi trường.
Thông tin liên hệ :
CÔNG TY TNHH GREEN
Trụ sở Hà Nội: Tầng 2 Tòa J, 226 Vạn Phúc, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội
Chi nhánh HCM: 82 Nguyễn Bá Tuyển - Phường 12 - Q.Tân Bình - Tp.Hồ Chí Minh